Boezemfibrilleren - Atriumfibrilleren

Thema Boezemfibrilleren en sport

Geschreven door dr. Suzanna de Vries, sportcardioloog uit het Tjongerschans ziekenhuis

De voordelen van regelmatig bewegen voor het hart en de bloedvaten, zijn duidelijk. Het verbetert onder andere de behandeling van hoge bloeddruk, het cholesterol wordt lager en de gevoeligheid voor insuline wordt beter.

Bewegen zorgt voor een afname in van hart- en vaatziekten op middelbare leeftijd. Deze positieve invloed wordt al waargenomen bij bewegen met lage intensiteit zoals stevig wandelen gedurende 2 uur per week.

Personen met een hart- of vaatziekte die gaan revalideren, hebben een lagere kans op het opnieuw krijgen van een infarct. Patiënten met hartfalen worden door training meer belastbaar en hebben minder vaak een opname in het ziekenhuis nodig.

Onderzoek toont aan dat intensief bewegen, meer dan 20 uur per week, zorgt voor een 5- tot 6-voudige toename van de hoeveelheid bloed die het hart per minuut wegpompt, gedurende lange periodes. Hierdoor kunnen verschillende aanpassingen aan het hart ontstaan die passen binnen de term “sporthart”.

Boezemfibrilleren en sport

Boezemfibrilleren, een ritmestoornis waarbij het hart onregelmatig en vaak versneld samenknijpt, is de meest voorkomende ritmestoornis onder sporters, vooral bij sporters van middelbare leeftijd. Langdurige duurtraining lijkt de kans op het ontstaan van boezemfibrilleren te vergroten. Onder sporters komt deze ritmestoornis het meest voor bij hardlopers, wielrenners en skiërs. Het precieze mechanisme waardoor het ontstaat, is vooralsnog niet bekend.

Het ontstaan van boezemfibrilleren is waarschijnlijk van meerdere factoren afhankelijk:

Ten eerste is er een electrische prikkel nodig.
Meestal bestaat die prikkel uit extra hartslagen die ontstaan buiten de sinusknoop. De sinusknoop is een groepje cellen bovenin de rechterboezem. Hier ontstaan elektrische prikkels die zich over de hartboezems verspreiden. De extra hartslagen komen vaak uit de 4 longvenen die uit de linkerboezem komen.

Ten tweede is een een onderliggende oorzaak, nodig.
Duursport gaat vaak samen met vergroting van de hartboezems en kamers. Onderzoek toont aan dat hoe meer trainingsuren gedurende het hele leven, hoe groter de linker-hartboezem en hoe groter de kans op boezemfibrilleren. Daarnaast toont onderzoek een toename van bindweefsel in de hartboezem aan, wat een rol zou kunnen spelen in het ontstaan van boezemfibrilleren.

Ten derde zijn er nog aanvullende factoren die meespelen bij het ontstaan van boezemfibrilleren.
Een ervan is waarbij de toename van de werking van de afremmende zenuw, de vagus zenuw, waardoor atleten een lagere rust-hartslag hebben en hierdoor zou boezemfibrilleren gemakkelijker kunnen ontstaan.

Minder sporten of zelfs stoppen gedurende een bepaalde periode kan het boezemfibrilleren verminderen of zelfs voorkomen. Daarnaast zijn er bepaalde medicamenten die als therapie gegeven kunnen worden. Een ablatie is een behandeling van ritmestoornissen waarbij de elektrische prikkels die het hartritme verstoren worden geblokkeerd. Dit is het meest effectief bij jongere atleten waarbij de linkerboezem niet vergroot is.

Literatuur:

• Exercise and Hypertension. LS Pescatello.
• Walking, lipids, and lipoproteins. GA Kelley.
• Effects of exercise on glycemic control and body mass in type 2 DM. NG Boule.
• Dose of jogging and long term mortality. P Schnohr.
• Leisure-time running reduces all-cause and cardiovascular mortality risk. D-C Lee.
• Efficacy of exercise-based cardiac rehabilitation post myocardial infarction. PR Lawler.
• Efficacy and safety of exercise training in patients with chronic heart failure. CMO Connor.
• Physical activity and cancer prevention. I-M Lee.